"Tôi đi làm đã 6 năm, nay muốn xin nghỉ việc nhưng công ty không nhận đơn và dọa sẽ không trả sổ bảo hiểm xã hội. Tôi phải làm thế nào để lấy lại được sổ bảo hiểm?"

 Trả lời:

Về việc chấm dứt hợp đồng lao động

Như thông tin cung cấp, bạn đã làm việc cho công ty bạn liên tục 6 năm vì vậy có thể giả định rằng hợp đồng lao động của bạn là không xác định thời hạn.
Theo quy định tại khoản 9 Điều 36 Bộ luật Lao động năm 2012, một trong những trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động là “người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động…”. Khi đơn phương chấm dứt hợp đồng, người lao động không cần phải được người sử dụng lao động đồng ý song cần thực hiện đúng quy định pháp luật.

Tại khoản 3 Điều 37 quy định: “Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, nhưng phải báo cho người sử dụng lao động biết trước ít nhất 45 ngày, trừ trường hợp quy định tại Điều 156 của Bộ luật này”.
Như vậy, nếu bạn làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn thì khi đơn phương chấm dứt hợp đồng bạn phải thông báo cho công ty biết trước ít nhất 45 ngày (trừ trường hợp lao động lao động nữ mang thai có thể chấm dứt sớm hơn theo quy định tại Điều 156).
Dù pháp luật không quy định về hình thức thông báo nhưng để bảo đảm việc chấm dứt hợp đồng lao động của bạn là đúng quy định pháp luật, bạn nên gửi thông báo bằng văn bản. Trong đó, ghi rõ nội dung đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, thời điểm sẽ chính thức nghỉ việc và yêu cầu người hoặc phòng/ban có thẩm quyền phụ trách xác nhận việc nhận thông báo của bạn.

Về việc giữ sổ bảo hiểm xã hội

Theo quy định tại khoản 2 Điều 18 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, “người lao động có quyền được cấp và quản lý sổ bảo hiểm xã hội”. Ngoài ra, Điều 19 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 cũng quy định trách nhiệm của người sử dụng lao động khi "phối hợp với cơ quan bảo hiểm xã hội trả sổ bảo hiểm xã hội cho người lao động, xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội khi người lao động chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc theo quy định của pháp luật".
Khoản 3 Điều 47 Bộ luật Lao động năm 2012 quy định về trách nhiệm của người sử dụng lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động như sau: “Người sử dụng lao động có trách nhiệm hoàn thành thủ tục xác nhận và trả lại sổ bảo hiểm xã hội và những giấy tờ khác mà người sử dụng lao động đã giữ lại của người lao động”.
Như vậy, khi chấm dứt hợp đồng lao động, bao gồm cả trường hợp người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động như trường hợp của bạn, người sử dụng lao động cũng phải hoàn thành thủ tục xác nhận và trả lại sổ bảo hiểm xã hội cho bạn. Nếu công ty không trả sổ bảo hiểm xã hội cho bạn thì công ty đã vi phạm pháp luật và có thể bị xử phạt hành chính.
Trong trường hợp đặc biệt, nếu bạn có đầy đủ bằng chứng chứng minh phía doanh nghiệp thiếu trách nhiệm, cố tình chậm trễ việc trả sổ bảo hiểm xã hội, chốt sổ bảo hiểm xã hội cho bạn thì bạn có thể làm đơn khởi kiện đến tòa án.
Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 32; điểm c khoản 1 Điều 35 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015, “tranh chấp về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về lao động” thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án nhân dân cấp huyện nơi doanh nghiệp đặt trụ sở. Như vậy, bạn có thể nộp đơn khởi kiện doanh nghiệp về việc chậm trả sổ bảo hiểm xã hội đến tòa án để giải quyết quyền lợi cho mình.

 Xem thêm:

• Thắc mắc về chế độ bảo hiểm xã hội
• Những chính sách quan trọng có hiệu lực từ tháng 8/2016

• Thắc mắc thường gặp về chế độ bảo hiểm xã hội